Damnosa tarditas. Ślady lektury Biblii w listach Francesca Petrarki
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The following paper is dedicated to the topic of biblical motifs in Francesco Petrarca’s letters, which belong to an ubi leones sphere in historical literary research both in Poland and the whole of Europe. If we are to believe the modest and critical confessions made by Petrarca in his writings, the author of Canzoniere was rather slow in realising the importance of an in-depth study of the Bible, and he regarded the awareness of this ignorance as gross negligence (damnosa tarditas), which made him blind for the inestimable value of the holy books. References to various biblical passus and pericopes in Familiares and Seniles are rarely used by Petrarca as purely elocutive ornaments or testimonies of his erudition, more frequently playing the role in the area of inventionis of an epistolary structure. From among all the biblical books, Petrarca most frequently and most willingly reached in his letters for The Book of Psalms, which he used (like Saint Augustine) in a very specific argumentation as an authoritative testimony of sapiential character. Biblical characters and motifs, as well as ‘winged words’, derived from prophetic books, the Gospels and Saint Paul’s letters are often found in Petrarca’s letters, which are deeply imbued with thoughts on ultimate matters, painful struggles with one’s own weaknesses, and a dramatical relationship between man and God.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
POLITYKA PRAW AUTORSKICH
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej, zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji niewyłącznej CreativeCommons (CC BY-NC-ND 4.0). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Ariani M., Petrarca, Roma 1999.
Baron H., Petrarch: His Inner Struggles and the Humanistic Discovery of Man’s Nature, [w:] Florilegium historiale. Essays Presented to Wallace K. Ferguson, red. J.G. Rowe i W.H. Stockdale, Toronto 1971, s. 18–51.
Bertolani C., Petrarca e la visione dell’eterno, Bologna 2005.
Billanovich G., Petrarca letterato, Roma 1947.
Bosco U., Francesco Petrarca, Bari 1968.
Buszewicz E., „Multa mecum loquor”. Łaciński Petrarca a polski Kochanowski, https://www.academia.edu/26413774/_Multa_mecum_loquor_._%C5%81aci (dostęp:5.12.2019).
Celenza Ch., Petrarch. Everywhere a Wanderer, London 2017.
Dotti U., Vita di Petrarca: il poeta, lo storico, l’umanista, Torino 2014.
Durling R., The Ascent of Mt. Ventoux and the Crisis of Allegory, „Italian Quarterly”, t. 18 (69): 1974, s. 7–28.
Freccero J., The Fig Tree and the Laurel. Petrarch’s Poetics, „Diacritics”, t. 5: 1975, s. 34–40.
Fumagalli M., Petrarca e la Bibbia, [w:] La Bibbia nella letteratura italiana, t. 5: Dal Medioevo al Rinascimento, red. G. Melli i M. Sipione, Brescia 2013, s. 271–304.
Gorzkowski A., „Słodycz pożądanej samotności”. Petrarka w świetle własnych listów, [w:] F. Petrarca, O niewiedzy własnej i innych. Listy wybrane, oprac. W. Olszaniec i A. Gorzkowski przy współpracy P. Salwy, Gdańsk 2004, s. 81–88.
Gruchała J., Iucunda familia librorum. Humaniści renesansowi w świecie książki, Kraków 2003.
Lee A., Petrarch and St. Augustine. Classical Scholarship, Christian Theology and the Origins of the Renaissance in Italy, Leiden – Boston 2012.
Mazzotta G., The Worlds of Petrarch, Durham – London 1993.
Morawski K., Wstęp, [w:] F. Petrarca, Wybór pism, wstęp i komentarze…, przeł. F. Faleński, J. Kurek i K. Morawski, Wrocław 1982, s. LXVI–LXX.
Olszaniec W., Przedmowa, [w:] F. Petrarka, Pisma podróżnicze, przeł. i oprac. W. Olszaniec, Warszawa 2009, s. 11–27.
Parandowski J., Petrarka, Warszawa 1957.
Pazzi G., Petrarca, i Padri e sopratutto la Bibbia, „Studi Petrarcheschi”, t. 6: 1989, s. 125–169.
Petrarca a jedność kultury europejskiej. Materiały międzynarodowego zjazdu, Warszawa, 27–29 V 2004, red. M. Febbo i P. Salwa, Warszawa 2005.
Petrarca Francesco, De otio religioso, [w:] tegoż, Opere latine, red. A. Bufano, B. Acari, C.K. Reggiani i M.P. Stocchi, Turin 1975, s. 568–809.
Petrarca Francesco, De remediis utriusque fortune, red. C. Carraud, Grenoble 2002, t. 1–2.
Petrarca Francesco, Familiarium Rerum Libri, t. 1–4, red. V. Rossi i U. Bosco, Florence 1933–1942.
Petrarca Francesco, Rerum Senilium, t. 1–4, red. E. Nota, Paris 2002–2006.
Petrarca Francesco, Secretum meum, red. U. Dotti, Milan 2000.
Petrarch and Dante. Anti‑Dantism, Metaphysics, Tradition, red. Z.G. Baranski i T.J. Cachey, Notre Dame, IN 2009.
Pianko G., Cycero w oczach Petrarki, Warszawa 1949.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu [Biblia Tysiąclecia], wyd. 5, Poznań 2000.
Studi Petrarcheschi, red. G. Belloni, G. Billanovich i in., t. 1–9, Padova 1984–1994.
Szczechowicz S., „»Każdy jest twórcą swego losu«. Stoicyzm w listach Francesca Petrarki”, Kraków 2019 [maszynopis].
Wasyl A.M., „Superus inferis salutem”. Petrarca e le sue epistole agli illustri antichi. Un saggio monografico, „Terminus” 2002, z. 2, s. 35–62.
Weintraub W., J. Kochanowski Reader Latin Boccaccio and Petrarch, [w:] Mélanges de littérature comparée et de philologie offerts à Mieczyslaw Brahmer, Warszawa 1967, s. 581–589.
Zak G., Petrarch’s Humanism and the Care of the Self, Cambridge 2010.