Hertha Karasek-Strzygowski – ein Leben im Spannungsfeld der Nationalismen
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
This article is an attempt to reconstruct the biography of the Austrian painter and writer Hertha Karasek-Strzygowski, born in 1896 in what is now Bielsko-Biała, in the area of the socalled linguistic island of Bielsko-Biala in the Austro-Hungarian Empire. This island existed from the Middle Ages until 1945. The article is also an endeavor to sketch the historical and multicultural background of the surrounding reality. This reconstruction is intended to give an insight into this ambiguous figure and her work. The article also draws attention to the fact that, although the author grew up in a multicultural environment, she almost completely ignores the existence of Polish and Jewish nationalities in her immediate surroundings, and mentions Polish people only vaguely and explicitly in a negative way. Surprisingly, she also does not mention the Second World War in connection with Poland, where her family had lived since 1914 and which she visited almost annually as an adult. The way she describes the reality of war gives the impression that it was exclusively a time of torment and fear, brought upon on the German people by the Soviet Union....
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
POLITYKA PRAW AUTORSKICH
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej, zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji niewyłącznej CreativeCommons (CC BY-NC-ND 4.0). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Bernacki M., Pomniki i tablice pamiątkowe w Bielsku-Białej. Próba typologii, [in:] Czytanie miasta. Bielsko-Biała jako kulturowy palimpset, hrsg. M. Bernacki, R. Pysz, Bielsko-Biała 2016.
Chojecka E., Bielsko i Biała – miejsca wielorakich pamięci, [in:] Czytanie miasta. Bielsko-Biała jako kulturowy palimpset, hrsg. M. Bernacki, R. Pysz, Bielsko-Biała 2016.
Chojecka E., Bielsko-bialska niemiecka wyspa językowa – integralny element historii i kultury miasta, [in:] Sprawy narodowościowe w Euroregionie Beskid, hrsg. J. Reszczyński, Bielsko-Biała 2005.
Gojniczek W., Księstwo cieszyńskie, [in:] Encyklopedia Województwa Śląskiego, Bd. I, hrsg. R. Kaczmarek, Katowice 2014.
Hanslik E., Biala, eine deutsche Stadt in Galizien. Geographische Untersuchung des Stadtproblems, Wien–Teschen–Leipzig 1909.
Jering K., Um das Inseldeutschtum verdient gemacht. Der Malerin Hertha Karasek zum 70. Geburtstag, „Sudetendeutsche Zeitung“ 1966, Nr. 16.
Karasek D., Die vergrabenen Briefe, Kaufering 2014.
Karasek-Langer A., Die Familie Strzygowski, „Tagesbote“ 1929, Nr. 79 (241).
Karasek-Langer A., Hertha Karasek-Strzygowski. Lebensbild einer Künstlerin, „WeichselWarthe-Schriften“ 1966, Nr. 9.
Karasek-Strzygowski H., Die geweihte Kerze, „Beskidenkalender“ 1967, Nr. 13.
Karasek-Strzygowski H., Die heiligen Kräuter, „Beskidenkalender” 1968, Nr. 14.
Karasek-Strzygowski H., Es führet uns des Schicksals Hand. Bessarabisches Tagebuch, Marburg 1990.
Karasek-Strzygowski H., Krippengehen und Sternsingen daheim in Ostschlesien, „Beskidenkalender“ 1969, Nr. 15.
Karasek-Strzygowski H., Wolhynisches Tagebuch, Marburg 1979.
Kenig P., Strzygowscy, „Relacje-Interpretacje” 2012, Nr. 2 (26).
Kenig P., Strzygowscy, „Relacje-Interpretacje” 2012, Nr. 3 (27).
Kenig P., Strzygowscy, „Relacje-Interpretacje” 2012, Nr. 4 (28).
Kenig P., Życie gospodarcze Bielska i Białej w latach 1848–1914, [in:] Bielsko-Biała. Monografia miasta. Bielsko od wojen śląskich do zakończenia I wojny światowej (1740–1918), hrsg. I. Panic, Bielsko-Biała 2010.
Kuhn W., Alfred Karasek 1902–1970, „Zeitschrift für Ostforschung“ 1971, Nr. 20.
Kuhn W., Die deutsche Sprachinsel Bielitz-Biala, Plauen 1923.
Malinowski J., Malarstwo i rzeźba Żydów polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2000.
Mroczek Ł., Sytuacja społeczno-polityczna w okręgu bielsko-bialskim w 1945 roku, „Wieki Stare i Nowe” 2013, Nr. 5 (10).
Polak J., Powstanie miejscowości, [in:] Bielsko-Biała. Monografia miasta. Biała od zarania do zakończenia I wojny światowej (1918), hrsg. I. Panic, Bielsko-Biała 2011.
Runge J., Deglomeracja, [in:] Encyklopedia Województwa Śląskiego, Bd. I, hrsg. R. Kaczmarek, Katowice 2014. Schnür K., Zum 70. Geburtstag unserer heimatlichen Künstlerin Frau Hertha KarasekStrzygowski, „Mitteilungsblatt des österreichischen Heimatbundes Beskidenland“ 1966, Nr. 44.
Simon G., Gering E., Popa K., Schermaul U., Die Grimms der deutschen Sprachinseln im Osten. 1. Chronologie Karasek, Alfred, Tübingen 2006.
Spyra J., Dzieje miasta na tle sytuacji polityczno-ustrojowej okresu absolutyzmu, [in:] Bielsko-Biała. Monografia miasta. Bielsko od wojen śląskich do zakończenia I wojny światowej (1740–1918), hrsg. I. Panic, Bielsko-Biała 2010.
Spyra J., Przeobrażenia struktur społecznych i narodowościowych w Bielsku w drugiej połowie XIX i początkach XX wieku, [in:] Bielsko-Biała. Monografia miasta. Bielsko od wojen śląskich do zakończenia I wojny światowej (1740–1918), hrsg. I. Panic, Bielsko-Biała 2010.
Strzygowski H., Auf wegen der Heimat, „Deutsche Monatshefte in Polen“ 1937, Nr. 3 (13).
Strzygowski H., Bei Leuten aus dem größeren Schlesien: Die Bielitz-Bialaer Sprachinsel / Bei Schlesiern im Kalischer Land, „Das Deutschtum im Ausland“ 1939, Nr. 22.
Strzygowski H., Bessarabiendeutsche Umsiedlung, „Deutsche Monatshefte. Zeitschrift für Geschichte und Gegenwart des Ostdeutschtums“ 1941, Nr. 8 (18).
Strzygowski H., Ein Beskidensommer unter schlesischen Goralen, „Deutsche Monatshefte in Polen“ 1934, Nr. 1 (11).
Strzygowski H., In der schlesischen Heimat, „Deutsche Monatshefte in Polen“ 1939, Nr. 5 (15).
Strzygowski H., Schlesische Heimat, „Schlesisches Jahrbuch für deutsche Kulturarbeit im gesamtschlesischen Raum“ 1940, Nr. 12.
Strzygowski H., Versunkenes Deutschtum in den Beskiden, „Deutsche Monatshefte in Polen“ 1937, Nr. 3 (13).
Strzygowski H., Vom Handwerk zur Fabrik. Drei Geschlechter Tuchmacher in der deutschen Stadt Biala, „Deutsche Monatshefte in Polen“ 1938, Nr. 4 (14).
Strzygowski H., Wilmesöer Bowa – Wilmesauer Frauen, „Schlesisches Jahrbuch für deutsche Kulturarbeit im gesamtschlesischen Raum“ 1939, Nr. 11.
Werner-Künzig W., Hertha Karasek-Strzygowski 90 Jahre, „Das heilige Band“ 1984, Nr. 7 (40).
Wnętrzak G., Stosunki polityczne i narodowościowe na pograniczu Śląska Cieszyńskiego i Galicji Zachodniej w latach 1987–1920, Toruń 2014.
Wrobel R. M., Bielitz-Biala (Bielsko-Biała), 2021, https://www.orf-oberschlesien.de/bielitz (Zugriff: 15.02.2022).
https://www.berchtesgadener-anzeiger.de/startseite_artikel,-ausflug-in-die-vergangenheit-_arid,75730.html (Zugriff: 27.02.2022).
https://kunstgeschichte.univie.ac.at/ueber-uns/mitarbeiterinnen/institutsnachrichten/dvorak-strzygowski-tagungen/ (Zugriff: 3.03.2022).
https://www.vergleichende.at/geschichte.php (Zugriff: 3.03.2022).
https://www.gedenkorte-europa.eu/de_de/article-hitler-stalin-pakt-1939.html (Zugriff: 13.02.2022).
https://www.hdbg.de/integration/de/b/gross/h-bessarabientext.htm (Zugriff: 13.02.2022).
https://ome-lexikon.uni-oldenburg.de/begriffe/volksdeutsche-mittelstelle-vomi (Zugriff: 13.02.2022).