Wschodniogalicyjskie Podkarpacie Juliusza Turczyńskiego – portret „z niedalekiej przeszłości”
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The paper presents the images of rural life in Subcarpathian regions of the 19th century Eastern Galicia, recorded in sociocultural, quasi‑chronicle, or memoir prose of Juliusz Turczyński (1833–1913). This gymnasium professor and a well‑known writer connected with Stanisławów achieved his greatest success as the author of novellas and short stories. His socio‑cultural, ethnographic and landscape sketches dedicated toHutsul Land, which record the traditional life ofthe region, disappearing because of modern trends, belong to the most important literary testimonies of life and mentality of the 19th century Carpathian Highlanders. His less popular, but equally interesting dramatized sociological studies, illustrate the situation of Eastern Galician village in the serfdom era that has recently passed. Turczyński’s prose, which is rather conventional and schematic in terms of artistic creation, combines the objective features of a document – the testimony of the mechanisms determining and destroying the life of a simple man – with the elements of didactic morality and parabolic vison of a lively character of the people, prone to fall, but also to convert.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
POLITYKA PRAW AUTORSKICH
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej, zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji niewyłącznej CreativeCommons (CC BY-NC-ND 4.0). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Albrecht‑Szymanowska W., Turczyński Juliusz [hasło], [w:] Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, t. 4: S–T, red. R. Loth, Warszawa 2003.
Choroszy J., Sezam komiwojażera. Huculskie powieści Juliusza Turczyńskiego, „Literatura Ludowa” 1987, nr 4–6, s. 49–72.
Choroszy J., Świat Huculszczyzny w prozie Juliusza Turczyńskiego, [w:] Kultura, literatura, folklor. Prace ofiarowane Profesorowi Czesławowi Hernasowi w sześćdziesięciolecie urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, red. M. Graszewicz, J. Kolbuszewski, Wrocław 1988.
Choroszy J.A., Huculszczyzna w literaturze polskiej, Wrocław 1991.
Dabrowski P.M., Wciąż terra incognita? Turystyka górska w Karpatach Wschodnich w autonomii galicyjskiej, [w:] Góry – Literatura – Kultura, t. 12: Romantyczne wędrówki Polaków po Szwajcarii Saskiej, red. E. Grzęda, Wrocław 2018, s. 237–249.
Kohn G., J. Turczyński, „Czarna dola. Powieść”, „Zdrowie. Ilustrowany Tygodnik Literacki” 1903, t. 4, s. 286–295.
Lesisz E., Huculszczyzna – w kręgu mitów polskich na przełomie XIX i XX wieku, Warszawa 2013.
Piasecki Z., Byli chłopcy, byli… Zbójnictwo karpackie – prawda historyczna, folklor i literatura polska, Kraków 1973.
Turczyński J., Całe życie sługą. Obraz z minionych dni, „Dziennik Polski” 1892, nr 27–52.
Turczyński J., Czarna dola. Powieść, Lwów 1902.
Turczyński J., Dzieci puszczy. Opowiadanie na tle życia huculskiego, „Kurier Lwowski” 1900, nr 107–177.
Turczyński J., Ojcowizna. Obraz z życia krainy podkarpackiej z niedalekiej przeszłości, „Ateneum” 1890, t. 3.
Turczyński J., Ostap z Perehińska. Wizerunek znad Łomnicy, [w:] Nowa Biblioteka Rodzinna, Kraków 1890.
Turczyński J., Po długiej nocy. Z niedalekiej przeszłości, „Kurier Lwowski” 1899, nr 37–56.
Turczyński J., Po latach. Nowela z życia ludu huculskiego w okolicach bliższych Bukowinie, „Gazeta Narodowa” 1887, nr 236–258.
Turczyński J., Praszczur Czemegów. Obraz z przeszłego wieku z gór nadpruckich, Kraków 1888.
[Turczyński J.], Przedmowa, [w:] J. Turczyński, Powieści huculskie, t. 2, Lwów 1905.
Turczyński J., Roman z Porohów. Nowela z życia ludu z górskiej doliny Bystrzycy Sołotwińskiej, „Gazeta Narodowa” 1885, nr 39–48.
Turczyński J., Sąd doraźny. Nowela z czasów niedalekiej przeszłości, „Kurier Lwowski” 1896, nr 173–211.
Turczyński J., Skarb w borze. Na tle życia ludu w górskiej dolinie Bystrzycy Nadworniańskiej, [w:] tegoż, Powieści huculskie, t. 2, Lwów 1905.
Turczyński J., Straszna drużyna. Obraz Huculszczyzny z przeszłego stulecia, Kraków 1891.
Turczyński J., Taras z Worochty. Nowela z życia ludu huculskiego, [w:] tegoż, Nowele huculskie, Kraków 1890.
Turczyński J., Trofym Ołenyn. Z życia ludu huculskiego ponad Czeremoszem, „Gazeta Lwowska” 1887, nr 40–47.
Turczyński J., Trzy doby. Obraz społeczny z czasów na przełomie dziejów naszych, Kraków 1891.
Turczyński J., Ucieczka. Nowela z życia ludu huculskiego, „Ognisko Domowe” (Lwów) 1883, nr 1–9.
Turczyński J., U stóp Czarnohory. Nowela z życia ludu huculskiego w górnych dopływach Czeremoszu, „Nowa Reforma” 1885, nr 60–76.
Turczyński J., Z minionych dni. Nowela, „Kurier Lwowski” 1888 nr [?] 58–296.
Turczyński J., Z zamierzchłych dni, Lwów 1908.
[Turczyński J.], Życiorys i działalność literacka autora, [w:] J. Turczyński, Utwory poetyczne, Lwów 1910.