„Nie burza to była, ale dziejowy HURAGAN” – wokół powieści Wacława Gąsiorowskiego
Artikel-Sidebar
Hauptsächlicher Artikelinhalt
Abstract
The paper is devoted to the first and at the same time the most famous novel by Wacław Gąsiorowski – Huragan (Hurricane, 1901), which began the “Napoleonic Trilogy”. In the introduction, its origins and the history of reception have been presented, followed by: a literary image of the Napoleonic era and the world of heroes, with a particular emphasis on the figure of Joanna Żubrowa – a sergeant in the army of the Duchy of Warsaw, the first woman to be decorated with the Virtuti Militari Order. The patron and master of Gąsiorowski, who often referred to the model of a “cloak and sword novel”, was Henryk Sienkiewicz. However, Huragan, which can be situated between Trylogia and Popioły, also demonstrates Young Poland origins.
Downloads
Artikel-Details
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
URHEBERRECHTE
Der Herausgeber der „AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis. StudiaHistoricolitteraria” ist zur Nutzung und Verbreitung aller in der Zeitschriftveröffentlichten Materialien auf Grundlage eines nicht ausschließlichen, zeitlich unbeschränkten Lizenzvertrags befugt, der im Voraus unbefristet mit jedem/r Autor/in des jeweiligen Werks für die im betreffenden Vertrag vereinbarten Nutzungsbereiche abgeschlossen wird.
POLITIK DES OFFENEN ZUGRIFFS
Die „AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis. StudiaHistoricolitteraria” sind eine Fachzeitschrift mit freiem Zugriff, dessen voller Inhalt kostenlos für Nutzer und Einrichtungen auf Grundlage einer nicht ausschließlichenCreativeCommons-Lizenz (CC BY-NC-ND 4.0) verfügbar ist. Die Nutzer/innen können die Artikel in dieser Zeitschriftohne vorherige Zustimmung des Herausgebers oder des/r Autors/in lesen, herunterladen, Kopien anfertigen, verbreiten, drucken oder zu Volltexten verlinken, insofern die Quelle des Zugriffs und der/die Autor/inder jeweiligen Publikation angegeben wird. Dies ist mit der BOAI-Definition des offenen Zugriffs konform (http://www.soros.org/openaccess).
Literaturhinweise
Bujnicki T., Polska powieść historyczna XIX wieku, Wrocław 1990.
Chomiuk A., Historia ad usum Delphini. Dwie opowieści o roku 1809 Wacława Gąsiorowskiego, [w:] Rok 1809 w literaturze i sztuce, red. B. Czwórnóg‑Jadczak, M. Chachaj, Lublin 2011, s. 151–163.
Dębicki Z., Kult Napoleona w Polsce, „Tygodnik Ilustrowany” 1921, nr 18, s. 276–277.
Dębicki Z., Powieści Wacława Gąsiorowskiego, „Kurier Warszawski” 1928, nr 45, s. 4.
Gąsiorowski W., Huragan, t. 1–3, Warszawa 1985.
Gołębiowska‑Fijałkowska B., Powieści historyczne Wacława Gąsiorowskiego, niepublikowana praca doktorska, napisana pod kierunkiem prof. Z. Skwarczyńskiego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1974.
Grochulska B., Księstwo Warszawskie, Warszawa 1966.
Kowalczyk M.E., Sierżant w spódnicy. Historia życia i służby wojskowej Joanny Żubrowej (1782–1852), Łomianki 2016.
Krzyżostaniak M., Od Somosierry do Saragossy. Pamiętnikarskie i literackie świadectwa udziału Polaków w hiszpańskiej wojnie o niepodległość, Wrocław 2019.
Nieuważny A., My z Napoleonem, Wrocław 1999.
Leśniewski S., Napoleoński amok Polaków, Kraków 2019.
Łysiak W., Wokół „Huraganu”, [wstęp do:] W. Gąsiorowski, Huragan, t. 1, Warszawa 1985.
O roku ów… Epoka napoleońska w polskiej historiografii, literaturze, sztuce i tradycji, oprac. M.M. Drozdowski, H. Szwankowska, Warszawa 2003.
Paluszewski J., Literacka legenda księcia Józefa Poniatowskiego, Pruszków 2006.
Rok 1809 w literaturze i sztuce, red. B. Czwórnóg‑Jadczak, M. Chachaj, Lublin 2011.
Sadlik M., „Chciwiec nowych wrażeń” – Wacław Gąsiorowski nieznany, Kraków 2022.
Skotnicka G., Barwy przeszłości. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży 1939–1989, Gdańsk 2008.
Skotnicka G., Dzieje piórem malowane. O powieściach historycznych dla dzieci i młodzieży z okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, Gdańsk 1987.
Świątek M., „Był aniołem i mocą” – literacki portret generała José Palafoxa w „Huraganie” Wacława Gąsiorowskiego, „Eslavística Complutense” 2008, vol. 8, s. 7–14.
Wąsacz A., „Geniusz Napoleona” i sprawa polska w twórczości Żeromskiego, [w:] Żeromski. Piękno i wolność. Studia, red. A. Janicka, I.E. Rusek, G. Czerwiński, Białystok–Raperswil 2014–2025, s. 315–341.
Woźniakowski K., Polska proza historyczna w kulturze literackiej lat 1939–1945, [w:] Powieść historyczna dawniej i dziś, red. R. Stachura, T. Budrewicz, B. Faron, współpr. K. Gajda, Kraków 2007, s. 448-463.
Zahorski A., Z dziejów legendy napoleońskiej w Polsce, Warszawa 1971.
Zamoyski A., Napoleon. Człowiek i mit, tłum. M. Ronikier, Kraków 2019.