Problemy tożsamości płciowej i androgynii oraz ich rozumienie w dyskursie ponowoczesności na podstawie wybranych przykładów polskiej prozy po roku 1989
Artikel-Sidebar
Hauptsächlicher Artikelinhalt
Abstract
The essay is an attempt to sketch a panorama of representations of the body, corporeality and their relation to gender identity in prose written after 1989, a caesura of particular significance for corporeality. The text discusses literary images of gender identity on the basis of available studies that show the state of research in this field. The essay refers to the concept of the androgynous myth and also refers to the theories of the ‘opaque body’ and the ‘unwanted body’. The problematics contained in the text refer to the works of Olga Tokarczuk, Natasza Goerke, Izabela Filipiak and Andrzej Czcibor-Piotrowski, among others, which deal with the body-related gender identity. The study does not consider works that contain literary representations of gender identity that function in isolation from the body, but focuses on those that are central to the issues of corporeality. This stems from the assumption of the importance of the bodily experience in a literary work that should not only refer to the body, but also touch on the essence of humanity.
Downloads
Artikel-Details
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
URHEBERRECHTE
Der Herausgeber der „AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis. StudiaHistoricolitteraria” ist zur Nutzung und Verbreitung aller in der Zeitschriftveröffentlichten Materialien auf Grundlage eines nicht ausschließlichen, zeitlich unbeschränkten Lizenzvertrags befugt, der im Voraus unbefristet mit jedem/r Autor/in des jeweiligen Werks für die im betreffenden Vertrag vereinbarten Nutzungsbereiche abgeschlossen wird.
POLITIK DES OFFENEN ZUGRIFFS
Die „AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis. StudiaHistoricolitteraria” sind eine Fachzeitschrift mit freiem Zugriff, dessen voller Inhalt kostenlos für Nutzer und Einrichtungen auf Grundlage einer nicht ausschließlichenCreativeCommons-Lizenz (CC BY-NC-ND 4.0) verfügbar ist. Die Nutzer/innen können die Artikel in dieser Zeitschriftohne vorherige Zustimmung des Herausgebers oder des/r Autors/in lesen, herunterladen, Kopien anfertigen, verbreiten, drucken oder zu Volltexten verlinken, insofern die Quelle des Zugriffs und der/die Autor/inder jeweiligen Publikation angegeben wird. Dies ist mit der BOAI-Definition des offenen Zugriffs konform (http://www.soros.org/openaccess).
Literaturhinweise
Browarny W., Dylematy literatury polskiej po 1989 r., „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” 2007, nr 47, s. 231-248. Budrowska K., Kobieta i stereotypy. Obraz kobiety w prozie polskiej po roku 1989, Białystok 2000.
Czapliński P., Ruchowe marginesy. Szkice o literaturze lat 90., Kraków 2002.
Czapliński P., Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Kraków 1997.
Czapliński P., Zobaczyć widzenie, „Książki” 2022, nr 3 (54), s. 100-102.
Felberg K., Wszech(nie)obecność kobiet. O „Empuzjonie” Olgi Tokarczuk, „Kultura Liberalna” 2022, nr 25, https://kulturaliberalna.pl/2022/06/14/ karolina-felberg-recenzja-empuzjon-olga-tokarczuk/, (dostęp: 7.10.2022).
Fliszewska O., Przestrzeń w twórczości Olgi Tokarczuk, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2005, nr 7, s. 515-532.
Głuszek M., Mit o androgynie we współczesności. Redefinicja tradycyjnego pojęcia kobiecości i męskości, Poznań 2000.
Gołębiewska M., Sensotwórcza rola ciała w samopoznaniu według Maurice’a Merleau-Ponty’ego, „Teksty Drugie” 2004, nr 1-2, s. 237-251.
Grupiński R., Kiec I., Niebawem spadnie błoto, czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej, Poznań 1997.
Iwasiów I., Ciało niechciane. Pogranicze identyfikacji seksualnej jako problem literatury i krytyki literackiej, [w:] Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX wieku, red. H. Gosk, Izabelin 2002, s. 291-303.
Jagodzińska-Kwiatkowska J., Mistyka czy anty-mistyka kobiecości? Modele kobiecego spełnienia w kobiecej prozie najnowszej („Suka” Katarzyny Grygi, „Żona Adama” Katarzyny Rakusy, „Fausta” Krystyny Kofty, „Dobre dziecko” Romy Ligockiej), [w:] Seksualność w najnowszej literaturze polskiej, red. P. Tański i in., Toruń 2015, s. 26-53.
Jarzębski J., Apetyt na przemianę. Notatki o prozie współczesnej, Kraków 1997.
Kott J., Mały traktat o erotyce, [w:] tegoż, Kamienny potok. Eseje o teatrze i pamięci, Kraków 1991, s. 58-63.
Koziołek R., Rozbieranie, „Tygodnik Powszechny” 2022, nr 22, s. 63-65.
Lizurej M., Androgyne - archetypowy symbol pełni. O transgresji ciała i ról płciowych w powieści Olgi Tokarczuk „Dom dzienny, dom nocny”, [w:] Gender w humanistyce, red. M. Radkiewicz, Kraków, 2001, s. 169-180.
Łebkowska A., Jak ucieleśnić ciało. O jednym z dylematów somatopoetyki, „Teksty Drugie” 2011, nr 4, s. 11-27.
Magryś R., Libido i kompleks Edypa w wybranych utworach Olgi Tokarczuk, [w:] Światy Olgi Tokarczuk, red. M. Rabizo-Birek i in., Rzeszów 2013, s. 66-84.
Nęcka A., Cielesne o(d)słony. Dyskursy erotyczne w polskiej prozie po 1989 roku, Katowice 2011.
Ostaszewski, Wygnaniec z kraju i płci, „FA‑art” 2002, nr 1, s. 7-71.
Packalén M.A., Nieobecna obecność. Kobieca mimikra literackiej konwencji na przykładzie wybranych utworów Nataszy Goerke i Olgi Tokarczuk, „Postscriptum” 2006, nr 2 (52), s. 34-45.
Paturej-Grandyberg J., Androgynia - kategoria trzeciej płci w tekstach Nataszy Goerke, „Media, Kultura, Komunikacja Społeczna” 2012, nr 8, s. 67-76.
Szkudlarek P., Przypatruję mu się z daleka, tak jakbym przyglądała się sobie, kiedy byłam chłopcem. O „dwoistym” ciele Andrzejka, „Studia Kulturoznawcze” 2012, nr 1 (2), s. 13-27.
Targosz D., Metaforyczność ciała i sposoby obrazowania doświadczenia cielesnego, [w:] Metafory ucieleśnione, red. M. Hetmański, A. Zykubek, Lublin 2021, s. 249-259.
Uniłowski K., Skądinąd. Zapiski krytyczne, Bytom 1998.
Warkocki B., Homo niewiadomo. Polska proza wobec odmienności, Warszawa 2007.
Warkocki B., Poszukiwanie języka. O twórczości Izabeli Filipiak, „Teksty Drugie” 2002, nr 6, s. 92-112.