„Niechaj nam w Jasełkach nikt nie przedstawia, że Jezus urodził się w Palestynie” – „Betlejem polskie” Lucjana Rydla jako szopka literacka
Main Article Content
Abstrakt
The article is focused on Lucjan Rydel as the author of Polish Bethlehem - a nativity play in which its author saw the most perfect form of folk theatre, a concept he himself keenly propagated. The central issue here is an attempt to observe how Rydel, drawing upon the history of nativity plays as well as their traditional text and character, created a sublime patriotic spectacle which later became a template for all subsequent literary nativity plays inspiriting Polish history and at the same time commenting on current affairs. Furthermore, the text presents Polish Bethlehem through the prism of modernist artists’ interest in the nativity scene as a literary genre and juxtaposes Rydel’s work with the nativity plays written by the Green Balloon Cabaret in order to show two significant directions in which this cultural phenomenon was evolving at the turn of the 20th century.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
POLITYKA PRAW AUTORSKICH
Wydawca „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” jest upoważniony do korzystania oraz do rozpowszechniana wszystkich opublikowanych w czasopiśmie materiałów na podstawie umowy licencji niewyłącznej, zawartej uprzednio na czas nieoznaczony każdorazowo z autorem/ką konkretnego utworu na określonych w tamtejszej umowie polach eksploatacji.
POLITYKA OTWARTEGO DOSTĘPU
„Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest dostępna bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji niewyłącznej CreativeCommons (CC BY-NC-ND 4.0). Użytkownicy/ki mogą czytać, pobierać, wykonywać kopie, rozpowszechniać, drukować, wyszukiwać lub linkować do pełnych tekstów artykułów w tym czasopiśmie bez uprzedniej zgody wydawcy lub autora/ki pod warunkiem podania źródła dostępu i autorstwa danej publikacji. Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (http://www.soros.org/openaccess).
Bibliografia
Boy-Żeleński T., Słówka, Kraków 1953.
Dużyk J., Droga do Bronowic. Opowieść o Lucjanie Rydlu, wyd. 2 poprawione i uzupełnione, Warszawa 1972.
Kozieł A., Betlejem krakowskie. Dzieje szopki krakowskiej, Kraków 2003.
Lucjan Rydel. Betlejem polskie (program teatralny Tarnowskiego Teatru im. Ludwika Solskiego), Tarnów 2008.
Pan wiecznie Młody. Lucjan Rydel w 100-lecie śmierci, red. M. Baran, Kraków 2018.
Rydel L., Teatr wiejski przyszłości, „Przegląd Powszechny” 1903, z. 3.
Słownik pojęć i tekstów kultury. Terytoria słowa, red. E. Szczęsna, Warszawa 2004.
Szałapak A., Szopka krakowska jako zjawisko folkloru krakowskiego na tle szopki europejskiej. Studium historyczno-etnograficzne, Kraków 2012.
Weiss T., Legenda i prawda Zielonego Balonika, Kraków 1987.
Wierzbowski R., Szopka satyryczna – polski gatunek teatralno-literacki,[w:] tegoż, O szopce. Studia i szkice, Łódź 1990.