Miejsce tradycji. Refleksja autobiograficzna Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej
Artikel-Sidebar
Hauptsächlicher Artikelinhalt
Abstract
The paper is an attempt at showing - through the prism of autobiographical reflection - the location of tradition, as understood by Wilhelmina Zyndram-Kościałkowska (1844-1926), a translator, writer and literary critic. The notion of location is understood by the author as a particular, restricted, time-spatial reservoir of meanings, perceived in a broader perspective, that is as a component of a larger whole. The location of tradition is a segment and stage concerning a problem residuum of meanings in culture and history, as well as in the history of thought, which has been located in the space of individual biography of Kościałkowska, constructed with an old hand of the writer and placed as a component of diagnoses in her contemporaneity. The research material includes manuscripts (notebooks with memories and other types of autobiographical archives), deposited in the Lithuanian State Historical Archives in Vilnius (Lietuvos Valstybės Istorijos Archyvas). The author shows various ways of conducting dialogue by the critic with the old tradition (history, politics, culture, portraits of people, literature, art, family history) and the meaning of the location of tradition in the process of recording oneself and one’s contemporaneity by Kościałkowska.
Downloads
Artikel-Details
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
URHEBERRECHTE
Der Herausgeber der „AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis. StudiaHistoricolitteraria” ist zur Nutzung und Verbreitung aller in der Zeitschriftveröffentlichten Materialien auf Grundlage eines nicht ausschließlichen, zeitlich unbeschränkten Lizenzvertrags befugt, der im Voraus unbefristet mit jedem/r Autor/in des jeweiligen Werks für die im betreffenden Vertrag vereinbarten Nutzungsbereiche abgeschlossen wird.
POLITIK DES OFFENEN ZUGRIFFS
Die „AnnalesUniversitatisPaedagogicaeCracoviensis. StudiaHistoricolitteraria” sind eine Fachzeitschrift mit freiem Zugriff, dessen voller Inhalt kostenlos für Nutzer und Einrichtungen auf Grundlage einer nicht ausschließlichenCreativeCommons-Lizenz (CC BY-NC-ND 4.0) verfügbar ist. Die Nutzer/innen können die Artikel in dieser Zeitschriftohne vorherige Zustimmung des Herausgebers oder des/r Autors/in lesen, herunterladen, Kopien anfertigen, verbreiten, drucken oder zu Volltexten verlinken, insofern die Quelle des Zugriffs und der/die Autor/inder jeweiligen Publikation angegeben wird. Dies ist mit der BOAI-Definition des offenen Zugriffs konform (http://www.soros.org/openaccess).
Literaturhinweise
Beauvoir S. de, Starość, przeł. Z. Styszyńska, Warszawa 2011.
Biasi P.M. de, Genetyka tekstów, przeł. F. Kwiatek i M. Prussak, Warszawa 2015.
Bobrowska B., Konopnicka na szlakach romantyków, Warszawa 1997.
Borkowska G., Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.
Brach-Czaina J., Szczeliny istnienia, Warszawa 2018.
Brumer W., Tradycja i styl w teatrze. Pisma krytyczno-teatralne, przedmowa, wybór tekstów i komentarz E. Udalska, Warszawa 1986.
Budrewicz T., Konopnicka. Szkice historycznoliterackie, Kraków 2000.
Budrewicz T., W szkole Elizy Orzeszkowej (Wilhelmina Kościałkowska i Ostoja), [w:] Wzajemne oddziaływanie literatur i języków (na przykładzie białorusko-polsko-rosyjskich związków), red. S. Musijenko, Grodno 1995, s. 36-46.
Burzyńska A.R., Zapisywanie, wywoływanie i wymazywanie „Woyzecka”, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 67-80.
Czermińska M., Trójkąt autobiograficzny. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków 1998.
Domańska E., Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej, Warszawa 2012.
Eco U., Szaleństwo katalogowania, przeł. T. Kwiecień, Poznań 2009.
Frydryczak B., Świat jako kolekcja. Próba analizy estetycznej natury nowoczesności, Poznań 2002.
Kubis B., Polska literatura dokumentu osobistego, jej funkcja polityczna i patriotyczna w okresie zaborów, [w:] Polityka historyczna w literaturze polskiej, red. K. Stępnik i M. Piechota, Lublin 2011, s. 101-118.
Lejeune Ph., Koronka. Dziennik jako seria datowanych śladów, przeł. M. i P. Rodakowie, „Pamiętnik Literacki” 2006, z. 4, s. 17-28.
Maternicki J., Materiały autobiograficzne. Ich funkcja poznawcza i dydaktyczna, „Wiadomości Historyczne” 1989, nr 1, s. 27-39.
Mitosek Z., Od dzieła do rękopisu. O francuskiej krytyce genetycznej, „Pamiętnik Literacki” 1990, z. 4, s. 393-403.
Osiński D.M., Aleksander Świętochowski w poszukiwaniu formy. Biografia myśli, Warszawa 2011.
Osiński D.M., Jej Miriam. Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej refleksja nad koncepcją sztuki i kultury Zenona Przesmyckiego, „Przegląd Humanistyczny” 2017, nr 4 (459), s. 125-138.
Osiński D.M., Materia biografii jako pamięć kultury. Wilhelmina Zyndram-Kościałkowska o Elizie Orzeszkowej - próba rekonstrukcji archiwalnej, [w:] Eliza Orzeszkowa. Pamięć kultury. Studia i głosy, red. J. Ławski i S. Musijenko, Białystok - Grodno 2019, s. 439-472.
Osiński D.M., Polityka na starość. Autobiograficzne ślady Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej - paralele, [w:] Literatura i polityka, red. E. Pawlak-Hejno, Lublin 2020 (w druku).
Osiński D.M., Wilhelminy Zyndram-Kościałkowskiej próby oceny dramatu i teatru, [w:] Polska krytyka teatralna XIX wieku - postaci i zjawiska, red. M. Gabryś-Sławińska, Lublin 2017, s. 39-73.
Pomian K., Zbieracze i osobliwości. Paryż-Wenecja XVI-XVIII wiek, przeł. A. Pieńkos, Warszawa 1996.
Przybyszewska A., „Przerażasz mnie biała karto”. Rękopisy i autografy w spuściźnie literackiej Wincentego Różańskiego, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 279-298.
Ripa C., Ikonologia, przeł. I. Kania, Kraków 1998.
Rodak P., Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński), Warszawa 2011.
Rodak P., Rzeczy pisane, rzeczy napisane. O materialności praktyk piśmiennych, [w:] Literatura i „faktury” historii XX (i XXI) wieku, red. A. Molisak, J. Wierzejska, T. Wójcik i A. Zieniewicz, współpraca M. Czemarmazowicz i P. Urbańska, Warszawa 2014, s. 31-49.
Rodak P., Rzeczy w kontekście pisania. O materialności dzienników osobistych, [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. J. Kowalewski, W. Piasek i M. Śliwa, Olsztyn 2008, s. 335-360.
Rosiek S., Archiwum „pisarza bez archiwum”. Rękopisy Brunona Schulza, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 299-320.
Siwicka D., Kolekcja wobec nikczemności świata, [w:] Zdziwienia Kraszewskim, red. M. Zielińska, Wrocław 1990, s. 131-138.
Starobinski J., Styl autobiografii, [w:] Autobiografia, red. M. Czermińska, Gdańsk 2009, s. 83-97.
Starość. Wybór materiałów z VII Konferencji Pracowników Naukowych i Studentów Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej UŚ, red. A. Nawarecki i A. Dziadek, Katowice 1995.
Starość i osobowość, red. K. Obuchowski, Bydgoszcz 2002.
Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, red. J.T. Kowaleski i P. Suchalski, Łódź 2006.
Szacki J., Tradycja, Warszawa 2011.
Świętochowski A., Listy, oprac. B. Olszak i J. Wałaszyk, wstęp D.M. Osiński, Ciechanów 2019.
Troszyński M., Rękopis 4D, „Teksty Drugie” 2014, z. 3.
Wyka M., Co zawiera archiwum Kazimierza Wyki?, [w:] Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. M. Prussak, P. Bem i Ł. Cybulski, Warszawa 2017, s. 271-278.
Wyka M., Historie paralelne, archiwa i listy jako założycielska przestrzeń nowej literatury faktu, [w:] Literatura i „faktury” historii XX (i XXI) wieku, red. A. Molisak, J. Wierzejska, T. Wójcik i A. Zieniewicz, współpraca M. Czemarmazowicz i P. Urbańska, Warszawa 2014, s. 19-30.
Ziątek Z., Wiek dokumentu. Inspiracje dokumentarne w polskiej prozie współczesnej, Warszawa 1999.